Błotniak Łąkowy

Podstawowym pokarmem błotniaka łąkowego są przede wszystkim gryzonie polne (zwłaszcza nornik zwyczajny Microtus arvalis), które mogą stanowić nawet 80% schwytanych ofiar. Dopełnieniem diety są podloty i (rzadziej) osobniki dorosłe ptaków śpiewających (m.in. skowronka, pliszki żółtej, świergotka łąkowego), duże owady (głównie pasikoniki oraz chrząszcze), a także jaszczurki i jaja ptaków. Poszczególne składowe diety mogą stanowić różny udział, przykładowo w „polnej” populacji błotniaka łąkowego odsetek chwytanych ptaków i szarańczaków jest znacznie większy niż u ptaków polujących na terenach podmokłych, na których dominują łąki.

W celu dokładnego poznania diety „polnej” populacji błotniaka łąkowego zbieramy wypluwki (inaczej zrzutki) oraz inne resztki pokarmu. Wypluwka to zlepek nie strawionych części pokarmu, np. kości, sierści, pancerzyków owadów, wydalany ruchami wymiotnymi przez otwór gębowy. Powstają one w żołądku mięśniowym. Są zbierane w gniazdach oraz przy specjalnie ustawianych do tego celu czatowniach – palikach wbitych w pobliżu gniazd. Paliki są chętnie wykorzystywane przez ptaki, zwłaszcza pilnujące piskląt samice. Co roku zbieramy do kilkuset wypluwek. Ich analiza pozwala określić skład pokarmu, a tym samym poznać lepiej wymagania pokarmowe i siedliskowe błotniaka łąkowego. Skład pokarmu odzwierciedla również różnorodność biologiczną areałów łowieckich oraz świadczy o kondycji środowiska, w którym żyją błotniaki łąkowe.

Pierwsze opracowane przez nas dane (Mirski et al. 2009) wykazały istotne znaczenie owadów, zwłaszcza Orthoptera w okresie pisklęcym w diecie „polnej” populacji błotniaka łąkowego. Owady stanowiły aż 75% wszystkich schwytanych ofiar, znacznie mniejszy był udział gryzoni (12,7%) oraz ptaków (12,1%). Pod względem biomasy największy udział miały ptaki (54,9%), a najmniejszy (9,0%) owady.

 

Kolejnym etapem badań było opublikowanie materiału zebranego w latach 2007-2011 (ponad 800 wypluwek) – Mirski P., Krupiński D., Szulak K., Żmihorski M. 2016. Seasonal and spatial variation of the Montagu’s Harrier’s Circus pygargus diet in Eastern Poland. Bird Study 63 (2), 165-171. http://dx.doi.org/10.1080/00063657.2016.1143914

Od roku 2015 kontynuujemy badania diety błotniaka łąkowego z wykorzystaniem fotopułapek BUSHNELL. Kierownikiem projektu jest Natalia Królikowska – doktorantka Pracowni Ekologii Populacyjnej UAM w Poznaniu. Badania są prowadzone w ramach projektu doktorskiego. Opiekunem naukowym projektu jest dr hab. Lechosław Kuczyński. Więcej o projekcie na stronie http://popecol.home.amu.edu.pl/pl/badania/nisze-ochrona/liczebnosc-blotniaka/